ملانوما: علل، علائم، پیشگیری و ژنتیک
ملانوما چیست؟
ملانوما نوعی سرطان پوست است که از سلول‌های تولیدکننده رنگدانه، به نام ملانوسیت‌ها، ایجاد می‌شود. این سلول‌ها مسئول رنگ پوست هستند. ملانوما می‌تواند در هر بخشی از بدن از جمله پوست، دهان، روده یا چشم رخ دهد، اما شایع‌ترین محل آن پوست است.
علت‌های ملانوما
مهم‌ترین عامل خطر برای ابتلا به ملانوما، قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) از خورشید یا دستگاه‌های سولاریوم است. افرادی که سطح ملانین پایین‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
محل‌های شایع ملانوما
- در زنان: اغلب روی پاها
- در مردان: بیشتر در پشت
علائم ملانوما
تغییرات در خال‌ها از علائم اولیه ملانوما است. علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- افزایش اندازه خال
- لبه‌های نامنظم
- تغییر رنگ
- خارش یا خونریزی
- ایجاد شکستگی در سطح پوست
پیشگیری از ملانوما
برای پیشگیری از ملانوما، استفاده از ضد آفتاب با SPF بالا و پرهیز از قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید توصیه می‌شود.
نرخ بقای ملانوما
نرخ بقای ۵ ساله برای ملانوما در ایالات متحده به شرح زیر است:
- 99٪ برای ملانومای موضعی
- 65٪ برای زمانی که ملانوما به غدد لنفاوی گسترش یابد
- 25٪ برای مواردی که ملانوما به سایر نقاط بدن انتشار یابد
انواع ملانوما
ملانوما می‌تواند به چهار نوع اصلی تقسیم شود:
- ملانوما با گسترش سطحی: شایع‌ترین نوع (70٪ موارد)، که ابتدا به صورت افقی رشد می‌کند.
- ملانوم ندولار: نوع تهاجمی‌تر که به سرعت به لایه‌های عمیق پوست حمله می‌کند.
- لنتیگو مالیگنا ملانوم: شایع در افراد مسن، به‌ویژه در مناطقی که در معرض آفتاب قرار دارند.
- ملانوم عدسی آکرال: بیشتر در افراد با پوست تیره‌تر و در نواحی غیربرون‌آفتابی مانند کف پا یا کف دست رخ می‌دهد.
تشخیص ملانوما
تشخیص ملانوما از طریق بیوپسی (برداشتن نمونه از پوست مشکوک) انجام می‌شود.
عوامل خطر
عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:
- پوست روشن، موهای روشن و چشمان روشن
- سابقه خانوادگی ملانوما
- خال‌های غیر معمول
- سیستم ایمنی ضعیف
درمان ملانوما
درمان ملانوما معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است. در صورت گسترش ملانوما، از روش‌های درمانی دیگری مانند ایمونوتراپی، درمان هدفمند و پرتودرمانی استفاده می‌شود.
ژنتیک و ملانوما
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز ملانوما دارند. تقریباً 10٪ موارد ملانوما خانوادگی هستند و جهش‌های ارثی می‌توانند خطر ابتلا به ملانوما را افزایش دهند.
ژن‌های مرتبط با ملانوما
- CDKN2A: ژنی که با ملانوماهای خانوادگی مرتبط است و خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند پانکراس را نیز افزایش می‌دهد.
- CDK4: یکی دیگر از ژن‌های مرتبط با ملانوماهای خانوادگی.
- MC1R: افرادی که دارای جهش در این ژن هستند، دو تا چهار برابر بیشتر در معرض خطر ملانوما قرار دارند.
مشاوره ژنتیک برای ملانوما
برای افرادی که سابقه خانوادگی ملانوما دارند، مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیکی توصیه می‌شود تا بتوانند خطرات خود را بهتر ارزیابی و مدیریت کنند.
پیشگیری ژنتیکی
افرادی که از لحاظ ژنتیکی در معرض خطر بالایی هستند، باید با پزشک ژنتیک مشورت کنند تا راهکارهای پیشگیرانه مناسبی شامل معاینات منظم پوست و استفاده از محافظ‌های ضد آفتاب را به کار گیرند.
برای تماس با آزمایشگاه ژنتیک پزشکی پاسداران و دریافت مشاوره یا اطلاعات بیشتر درباره خدمات ما، از جمله تشخیص و مشاوره ژنتیک می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
اطلاعات تماس:
- آدرس: تهران، خیابان پاسداران، بوستان نهم، پلاک 119، ساختمان پزشکان میلاد، طبقه پنجم
- شماره تماس: 22780068-021
- وب‌سایت: www.pasdaranlab.com
آزمایشگاه ژنتیک پزشکی پاسداران آماده ارائه بهترین خدمات به شما عزیزان است.